Οι μετοχές των εταιρειών που πρωτοπορούν στην ανάπτυξη μπαταριών. Το στοίχημα για την παραγωγή προϊόντων που διαρκούν περισσότερο και φορτίζουν γρηγορότερα.
Τι ακριβώς ψάχνει η Berkshire Hathaway Inc. του Warren Buffett στην κινεζική εισηγμένη BYD Co. και τι ζητούν η γερμανική Daimler και η ιαπωνική Toyota στο μετοχικό κεφάλαιο της αμερικανικής εταιρείας παραγωγής ηλεκτρικών αυτοκινήτων Tesla; Είναι απλό: Μερίδιο στην επανάσταση των συσσωρευτών ενέργειας ή, με μια κουβέντα, στη νέα γενιά των μπαταριών που υπόσχονται ότι θα φέρουν το μέλλον στην καθημερινότητά μας και τεράστιες υπεραξίες σε αυτούς που θα τις ανακαλύψουν.
Μπαταρίες μικρότερες, μπαταρίες που θα αποθηκεύουν περισσότερη ενέργεια και θα φορτίζουν πιο γρήγορα. Μπαταρίες ικανές να κινήσουν με σημαντική αυτονομία από ένα αυτοκίνητο και ένα αεροπλάνο έως έναν δορυφόρο, νέες μπαταρίες για τα tablets, τα κινητά και τα χιλιάδες επαγγελματικά και καταναλωτικά gadgets που οικοδομούν πλέον τη σύγχρονη καθημερινή ζωή.Όποια και αν είναι η τεχνολογία, πάντοτε χρειάζεται μια αξιόπιστη πηγή ενέργειας. Και οι κατασκευαστές, οι καινοτόμοι, δεν είναι παρά λίγα ονόματα στον παγκόσμιο χρηματιστηριακό χάρτη. Και κάποιοι επενδυτές το έχουν καταλάβει.
Γι’ αυτό ίσως και η μετοχή της κατασκευάστριας καθαρόαιμων, όχι υβριδικών, ηλεκτρικών αυτοκινήτων πολυτελείας Tesla έχει εκτοξευθεί κατά 344% το 2013 και κατά 390% το τελευταίο 12μηνο. Η Tesla κατασκευάζει και συστοιχίες συσσωρευτών ενέργειας, κοινώς μπαταρίες, για τρίτους κατασκευαστές και αποτελεί πολύφερνη νύφη, αν κρίνει κανείς από τις πληροφορίες που την ήθελαν πριν από έναν χρόνο να πραγματοποιεί αλλεπάλληλες συναντήσεις με τον υπεύθυνο εξαγορών της Apple. Δεν είναι, λοιπόν, περίεργο που η κεφαλαιοποίησή της έχει φτάσει τα 27 δισ. δολ.
Για τους επενδυτές που ειδικεύονται στον κλάδο, αυτός αποτελεί μια εν δυνάμει μηχανή παραγωγής υπεραξιών. Όλοι οι αναλυτές δείχνουν να συμφωνούν πως το νέο μεγάλο ορόσημο στην αγορά αυτή θα γίνει με την εισαγωγή μπαταριών που θα αποθηκεύουν περισσότερη ενέργεια και θα φορτίζουν πιο γρήγορα.
Αυτό θα βοηθήσει και συσκευές όπως τα laptops και τα κινητά που κατασκευάζει η Apple και τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα που κατασκευάζει η Tesla Motors. Η Credit Suisse, που
παρακολουθεί στενά τη βιομηχανία αυτή, έχει συνθέσει ένα «καλάθι» (universe) από 22 επιχειρήσεις. Ο μέσος όρος της ανόδου τους το 2013 ήταν 34% και από την αρχή του 2014 έως τα τέλη Μαρτίου 15%.
Όμως, από τις υπεραποδόσεις (+344% το 2013) της Tesla έως το -93% μιας άλλης εταιρείας του κλάδου, της Exide, υπάρχει τόση απόσταση όση μεταξύ του πλούτου και της καταστροφής.
Γι’ αυτό και οι επενδυτές, όπως συμβαίνει σε όλες τις περιπτώσεις που πραγματοποιείται μια κούρσα για τη «χρυσή» πατέντα και την τεχνολογική υπεροχή, οφείλουν να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί. Σύμφωνα, πάντως, με τους αναλυτές, οι περιπτώσεις που αξίζουν προσοχής είναι οι εξής:
BYD Co.
Στη μακρινή Κίνα η κατασκευάστρια ηλεκτροκίνητων οχημάτων η BYD Co. βλέπει τις μετοχές της να έχουν ανατιμηθεί κατά 130% στο 12μηνο. Το μυστικό της, όπως και της Tesla, είναι πως διαθέτει μια από τις λίγες ανά τον πλανήτη εξελιγμένες μονάδες έρευνας, ανάπτυξης και παραγωγής μπαταριών για αυτοκίνητα, αεροπλάνα (όπως τα μη επανδρωμένα αναγνωριστικά της αμερικανικής πολεμικής αεροπορίας) και κινητές συσκευές.
Tesla
Η Tesla Motors ανακοίνωσε πριν από λίγες εβδομάδες τα σχέδιά της για τη δημιουργία ενός εργοστασίου, σε συνεργασία με την Panasonic, το οποίο θα παράγει μπαταρίες ιόντων λιθίου, στην προσπάθειά της να μειώσει το κόστος των ηλεκτρικών της αυτοκινήτων.
Στο νέο εργοστάσιο, με την ονομασία Gigafactory, θα απασχολούνται περίπου 6.500 εργαζόμενοι και η κατασκευή του θα κοστίσει μεταξύ 4 και 5 δισ. δολαρίων. Μέχρι το 2020 η Tesla ευελπιστεί πως θα παράγει περισσότερες μπαταρίες ιόντων λιθίου σε ετήσια βάση σε σχέση με αυτές που παρήχθησαν παγκοσμίως το 2013, ενώ θα μειώσει το κόστος τους «πιο γρήγορα από ό,τι θεωρούνταν μέχρι σήμερα δυνατό».
Η αυτοκινητοβιομηχανία, συμφερόντων του (δισεκατομμυριούχου πλέον) Έλον Μασκ, ανακοίνωσε ότι το 2013 παρέδωσε τουλάχιστον 22.500 αυτοκίνητα της σειράς Model S και σχεδιάζει να έχει παραδώσει 500.000 μέχρι το 2020. Εκπρόσωποι της εταιρείας πραγματοποιούν τελευταία και πάλι συναντήσεις με στελέχη της ιαπωνικής εταιρείας ηλεκτρονικών Panasonic, αλλά και με την Apple.
Johnson Controls
Η αμερικανική Johnson Controls αποτιμάται στη Wall στα 32 δισ. δολάρια. Η εταιρεία έχει διαφοροποιηθεί αρκετά στις αγορές που εξυπηρετεί παράλληλα με την έμφαση στις τεχνολογικά προηγμένες μπαταρίες. Στην πραγματικότητα, οι μπαταρίες αυτοκινήτων αποτελούν μόνο το 14 % του χαρτοφυλακίου της εταιρείας. Η επένδυση στον τομέα αυτό σημαίνει στοιχήματα σε μια επιχείρηση με μερικούς από τους κορυφαίους επιστήμονες στον τομέα. Η Johnson Controls στελεχώνεται από περισσότερους από 100 επιστήμονες στον τομέα της έρευνας και της ανάπτυξης, αυξάνοντας τις πιθανότητές της να βρει την επόμενη καλύτερη ανακάλυψη στην επιστήμη της μπαταρίας. Όμως, ακόμη δεν το έχει κάνει. Και γι’ αυτό χρηματιστηριακά εμφανίζεται πολύ λιγότερο ενεργή. Έχει ανατιμηθεί μόλις κατά 43% στο 12μηνο. Η εταιρεία πριν από λίγο καιρό ανακοίνωσε αύξηση 30% της παραγωγικής δυναμικότητάς της στην κινεζική μονάδα της στο Guangzhou.
General Electric, Toshiba
Θυγατρικές που ειδικεύονται στις μπαταρίες και αναζητούν το ιερό δισκοπότηρο της συσσώρευσης ενέργειας έχουν, όμως, και κολοσσοί όπως η αμερικανική General Electric ή η ιαπωνική Toshiba. Κάποιοι αναλυτές πιέζουν, μάλιστα, για την απόσχιση των μονάδων αυτών από τους ομίλους-δεινοσαύρους στους οποίους ανήκουν προ- κειμένου να απελευθερωθεί η αξία τους και να μπορέσουν οι επενδυτές να τοποθετηθούν σε «καθαρά» στοιχήματα στον κλάδο.
Beacon Power
* Αναδημοσίευση από την εφημερίδα "Κεφάλαιο" της 5ης Απριλίου
Η πολύ χαμηλής, ακόμη, κεφαλαιοποίησης αμερικανική Beacon Power Corporation εμφανίζει χρηματιστηριακά κέρδη της τάξης του 140% στο 12μηνο και 60% από την αρχή του έτους, καθώς η δραστηριοποίησή της στην αγορά συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας βαρέος τύπου που τροφοδοτούν τις υποδομές για τα αμερικανικά δίκτυα κινητής τηλεφωνίας και η τεχνολογία megawatt-scale flywheel έχουν μαγνητίσει το ενδιαφέρον των επενδυτών.
Exide, Yuasa
Άλλα, περισσότερο γνωστά ονόματα, κυρίως από τις συμβατικές μπαταρίες αυτοκινήτων και μοτοσυκλετών, όπως η Exide Technologies και η Yuasa, παρουσιάζουν ανάμικτη χρηματιστηριακή συμπεριφορά (η πρώτη πιέζεται και η δεύτερη όχι), πλην, όμως, παραμένουν στο επίκεντρο των ενεργειακά προσανατολισμένων χαρτοφυλακίων, διότι ο κλάδος αποτελεί must για όσους αναζητούν το «next big thing» στην τεχνολογία και την ενέργεια.
Σε κάθε περίπτωση, ο κλάδος χαρακτηρίζεται και από μεγάλες διακυμάνσεις και ρίσκα. Ρίσκα που συνδέονται τόσο με την ευόδωση ή μη των προγραμμάτων έρευνας και ανάπτυξης όσο και με τις συμβάσεις με κατασκευαστές που θα μπορούσαν να επιτύχουν για να μετατρέψουν τις ανακαλύψεις τους σε ταμειακές ροές.
Ποιοι κλάδοι «διψούν» για μπαταρίες νέας γενιάς
Σήμερα υπάρχουν πολυάριθμοι κλάδοι που διψούν για καλές μπαταρίες, πέραν των ηλεκτροκίνητων αυτοκινήτων. Η εξειδίκευση, όμως, είναι μεγάλη και, έτσι, οι επενδυτικές επιλογές πολλές, αλλά και δύσκολες και για «διαβασμένους».
Στην αεροδιαστημική, για παράδειγμα, οι συσσωρευτές τεχνητών δορυφόρων πρέπει να έχουν μεγάλη χωρητικότητα, μικρό βάρος, αντοχή στις επιταχύνσεις και τους κλυδωνισμούς. Τις καλύτερες προϋποθέσεις προς αυτήν την κατεύθυνση συγκεντρώνουν οι αλκαλικοί συσσωρευτές νικελίου-καδμίου ή αργύρου- ψευδάργυρου. Δεν δραστηριοποιούνται σε αυτές όλοι οι παίκτες στην αγορά αυτή. Και υπάρχουν ακόμα πολλές αγορές. Υπάρχουν ηλεκτρικοί συσσωρευτές σε μόνιμη εγκατάσταση για τις ανάγκες των ηλεκτρικών σταθμών, των τηλεφωνικών και τηλεγραφικών σταθμών, των ραδιοσταθμών κ.ά. και φορητοί για τροφοδότηση κινητών ραδιοσυσκευών και συσκευών ενσύρματης επικοινωνίας, αυτοκινήτων, αεροπλάνων κ.λπ. Στην αυτοκινητοβιομηχανία υπάρχουν επίσης πολλών ειδών μπαταρίες. Από τις συμβατικές και αυτές για την κίνηση των υβριδικών έως αυτές για τον ραγδαία αναπτυσσόμενο κλάδο των 100% ηλεκτροκινούμενων, όπως τα πολυτελή sedan της Tesla.
Ως υβριδικό θεωρείται το αυτοκίνητο που χρησιμοποιεί δύο ή περισσότερες διαφορετικές τεχνολογίες προκειμένου να επιτύχει την κίνησή του. Οι τεχνολογίες αυτές περιλαμβάνουν συνήθως τον κλασικό κινητήρα εσωτερικής καύσης και μια πιο «ήπια» προς το περιβάλλον τεχνολογία, συνήθως ηλεκτρικό κινητήρα ή, εναλλακτικά, πνευματικό κινητήρα, βιοκαύσιμο, φυσικό αέριο κ.ά. Ο ηλεκτρικός κινητήρας μπορεί να αναλαμβάνει αποκλειστικά την κίνηση του αυτοκινήτου ή να είναι απλώς υποβοηθητικός, όταν χρειάζεται περισσότερη ισχύς. Τα υβριδικά αυτοκίνητα θεωρούνται φιλικότερα προς το περιβάλλον από αυτά που χρησιμοποιούν αποκλειστικά για την κίνησή τους ως καύσιμο βενζίνη ή πετρέλαιο.
Παρά το γεγονός ότι τα περισσότερα υβριδικά οχήματα δεν φορτίζονται με εξωτερικά μέσα, εντελώς πρόσφατα έχουν εμφανιστεί και εξωτερικά φορτιζόμενα υβριδικά οχήματα (Plug-In hybrid).
Επανάσταση ante portas
Οι μεγάλες εφευρέσεις στον τομέα των γαλβανικών στοιχείων και συσσωρευτών έγιναν στα τέλη του 19ου αιώνα. Τα επόμενα 50 χρόνια έγιναν τεχνολογικές εξελίξεις, αλλά καμία καινοτομία, απουσία ζήτησης. Οι μπαταρίες περιορίζονταν έως και τις αρχές του 20ού αιώνα σε λίγες εφαρμογές, όπως εκκίνηση και φωτισμό οχημάτων, μικρά ηλεκτροκίνητα οχήματα για μικρούς χώρους και αποστάσεις και εφεδρικό φωτισμό ή τηλεφωνικές υπηρεσίες.
Τα άλματα ξεκίνησαν κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και συνεχίζονται έκτοτε. Εξελίξεις όπως ο ίδιος ο πόλεμος, η εξερεύνηση του Διαστήματος, η εμφάνιση και διάδοση του τρανζίστορ και η επανάσταση της πληροφορικής εκτόξευσαν τη ζήτηση. Η ανάπτυξη της βιομηχανίας των καταναλωτικών ηλεκτρονικών συσκευών στα τέλη του 20ού αιώνα που συνεχίζεται μέχρι σήμερα στηρίζει τη ζήτηση για κοινές μπαταρίες φορητών συσκευών.
Στο πρόβλημα του κόστους προστίθενται, όμως, πλέον και τα περιβαλλοντικά προβλήματα από την ανεξέλεγκτη συνήθως διάθεσή τους όταν εξαντλούνται. Η έρευνα εστιάζεται στον επανασχεδιασμό και οι φορτιζόμενες μπαταρίες νικελίου-καδμίου αρχίζουν να επικρατούν. Στη δεκαετία του ΄80 η παραγωγή τους τριπλασιάζεται, αλλά το κάδμιο είναι τοξικό και εμφανίζονται, έτσι, άλλοι τύποι, όπως οι μπαταρίες νικελίου - υδριδίου μετάλλου και οι μπαταρίες λιθίου σε διάφορους συνδυασμούς. Οι φορτιζόμενες μπαταρίες ιόντων λιθίου αποτελούν το νέο βήμα. Αρχίζουν, παράλληλα, να εμφανίζονται μικροσκοπικές μπαταρίες σε σχήμα κουμπιού ή κέρματος, όπως και πρισματικά σχήματα προσαρμοσμένα στις ανάγκες της κάθε συσκευής.
Σταδιακά, από τις μικρές στεγανές μπαταρίες και αυτές για την εκκίνηση των οχημάτων, η έρευνα στέφεται στην ηλεκτροκίνηση των αυτοκινήτων, καθώς στις αναπτυγμένες χώρες επιδιώκεται η ενεργειακή αυτονομία και η δραστική αποκλιμάκωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος της αυτοκίνησης. Η μαζική παραγωγή ηλεκτροκίνητων αυτοκινήτων έχει πια ξεκινήσει, αλλά εξακολουθεί να έχει απέναντί της την πολύ πιο ανταγωνιστική πετρελαϊκή βιομηχανία, που συνεχίζει να μπορεί να προσφέρει μαζί με τις αυτοκινητοβιομηχανίες πολύ φθηνότερες λύσεις για τους καταναλωτές. Η γεφύρωση αυτού του χάσματος στο κόστος αλλά και την αυτονομία με μπαταρίες διαχειρίσιμου μεγέθους και αυξημένης ασφάλειας είναι το ιερό δισκοπότηρο για τον κλάδο των μπαταριών.
Από τον Ηλία Γ. Μπέλλο
* Αναδημοσίευση από την εφημερίδα "Κεφάλαιο" της 5ης Απριλίου.