Ο ρευστός γεωπολιτικός περίγυρος

Γράφει ο Κωνσταντίνος Χολέβας *

(το άρθρο αναδημοσιεύεται από: http://www.elzoni.gr/ )

Η συνεργασία της Κύπρου με το Ισραήλ προχωρεί γοργά και δυναμικά. Οι δύο χώρες συσφίγγουν τους δεσμούς τους στον αμυντικό και στον ενεργειακό τομέα. Η συνεργασία αυτή, την οποία θεωρώ ωφέλιμη και για την Ελλάδα, μπορεί να προκαλέσει σύνδρομο αντισυσπείρωσης από την Τουρκία, η οποία νιώθει να απειλείται ή ότι εν πάση περιπτώσει δύο μη φιλικές της χώρες  δημιουργούν αντιτουρκικό μέτωπο. Δεν πρέπει να αποκλείουμε ριψοκίνδυνες ενέργειες από την Άγκυρα κατά της Κύπρου και της Κυπριακής ΑΟΖ. 

Άλλωστε ο Τούρκος ΥΠΕΞ Νταβούτογλου το υπενόησε σε πρόσφατες δηλώσεις του. Η ασθένεια του Τούρκου Πρωθυπουργού Ερντογάν, ο οποίος  πάσχει από κάποια μορφή καρκίνου, δημιουργεί μεγαλύτερη ρευστότητα στην γείτονα χώρα και ξέρουμε ότι οι Τούρκοι εκτονώνουν προς τα έξω (π.χ. ένταση στα ελληνοτουρκικά) τις τυχόν εσωτερικές τους δυσκολίες. Μέχρι τώρα φαινόταν ότι με διάφορα μέτρα οι μετριοπαθείς Ισλαμιστές του Ερντογάν ήλεγχαν την κατάσταση, περιόριζαν τον ρόλο του Στρατού και είχαν τρόπο να πατάξουν απόπειρες πραξικοπημάτων. Τώρα που ασθενεί ο ισχυρός ανήρ όλοι διερωτώμαστε αν θα σηκώσουν και πάλι κεφάλι οι στρατιωτικοί ή αν θα βρουν οι Ισλαμιστές κατάλληλο διάδοχο του Ερντογάν. 

Ο αλβανικός παράγοντας παραμένει ενισχυμένος και ελαφρώς αποθρασυμένος μετά την αμερικανική υποστήριξη προς την δημιουργία ανεξαρτήτου κράτους Κοσσόβου.. Οι τάσεις για Μεγάλη ή Φυσική Αλβανία θα παραμείνουν έντονες και προς το παρόν στρέφονται προς τα Σκόπια όπου υπάρχει μεγάλη και οπλοφορούσα αλβανική κοινότητα. Η Βοσνία-Ερζεγοβίνη δεν έπαυσε να αποτελεί πιθανό χώρο νέας ανάφλεξης και οι σχέσεις Μουσουλμάνων, Κροατών και Σέρβων είναι ψυχρότατες. Άλλο ένα θνησιγενές κράτος- δυναμίτης στα θεμέλια της σταθερότητας. 

Η  «αραβική ἀνοιξη» τελικά έφερε μεγαλύτερες απορίες σε όσους παρακολουθούν τα μεσανατολικά δρώμενα και σε όσους έχουν συμφέροντα ή γειτνιάζουν με την περιοχή. Η Αίγυπτος ένα από τα πολυπληθέστερα κράτη της Μ. Ανατολής δεν έχει ησυχάσει και η μετά Μουμπάρακ κυβέρνηση είναι επισφαλής. Σε όλη την Ισλαμική Μ. Ανατολή ο συνδυασμός φτώχιας, αναταραχής, θρησκευτικού φανατισμού και παρακλαδιών της Αλ-Κάιντα δημιουργεί ένα εκρηκτικό μίγμα που επηρεάζει έμμεσα και την Ελλάδα. Υπάρχουν πολλοί ξένοι –κυρίως Αμερικανοί-τουρίστες που ακυρώνουν τις διακοπές τους στην Ελλάδα διότι την θεωρούν κομμάτι της Ανατολικής Μεσογείου όπου επικρατεί αναταραχή. Το μεγάλο πρόβλημα στην ευρύτερη ισλαμική ζώνη είναι το Ιράν. Εκεί ο συνδυασμός πυρηνικού προγράμματος, ισλαμιστικής κυβερνήσεως με υψηλούς αντιδυτικούς τόνους και αμερικανο-ισραηλινής φοβίας οδηγεί σε κακή πρόβλεψη για την ειρήνη. 
Μέσα σε όλον αυτόν τον κυκεώνα η Ευρώπη και ειδικά η Ευρ. Ένωση μοιάζει να ψάχνει ταυτότητα, σκοπό, όραμα, ενότητα και κυρίως σπουδαίους ηγέτες. Η τάση του Βερολίνου για ηγεμονία πολιτική και οικονομική ήταν αναμενόμενη μετά την ένωση Δυτικής και Ανατολικής Γερμανίας. 

Η περιβόητη ευρωπαϊκή αλληλεγγύη κατέρρευσε σε πολλές περιπτώσεις, όπως βλέπουμε και στον τρόπο που μεταχειρίζονται οι δανειστές-εταίροι την Ελλάδα. 

Βλέποντας προ ημερών την ταινία με τη ζωή της Μάργκαρετ Θάτσερ συνειδητοποίησα ότι λείπουν πλέον οι μεγάλοι ηγέτες από τη Γηραιά Ήπειρο. Η σκηνή κατά την οποία η Βρετανή Πρωθυπουργός δίνει εντολή στο Ναυαρχείο της να βυθίσει τον αργεντίνικο στόλο λέει πολλά. Στη γεωπολιτική μας ρευστότητα αναζητούμε ηγέτες με αποφασιστικότητα.  



*Κωνσταντίνος Χολέβας, πολιτικός επιστήμων