Το Ιντερνετ κλέβει πολύτιμο χρόνο από τη ζωή μας.

Οι πιο παλιοί από εσάς (ας πούμε οι άνω των 30) προσπαθήστε να φανταστείτε πώς ήταν η ζωή σας στην προ του Ιντερνετ και των smartphones εποχή: όταν, δηλαδή, δεν ανταλλάσσατε SMS με κανέναν, δεν είχατε προφίλ στο facebook ούτε λογαριασμό στο twitter και ψάχνατε σε βιβλία και εγκυκλοπαίδειες για να βρείτε τις πληροφορίες που θέλατε, αφού το Google ήταν άγνωστη λέξη.

Οι νεότεροι αναγνώστες ας προσπαθήσουν να φανταστούν έστω για μία ημέρα τη ζωή τους χωρίς όλα τα παραπάνω. «Αδύνατον», θα πείτε. Κι όμως, περίπου 15 χρόνια πριν οι άνθρωποι… ζούσαμε κανονικά χωρίς τα επιτεύγματα της ψηφιακής τεχνολογίας.

Ναι, το Διαδίκτυο είναι, αναμφίβολα, η σημαντικότερη εφεύρεση της εποχής μας. Μήπως, όμως, ο τρόπος με τον οποίο καταλήξαμε να το χρησιμοποιούμε μας αφαιρεί πολύτιμο χρόνο από την πραγματική ζωή;

Αν ανησυχείτε ότι η ενασχόληση με το Ιντερνετ, τους υπολογιστές και τα κινητά τηλέφωνα «κλέβει» την καθημερινότητά σας (ή αυτή των παιδιών σας), μια επιστημονική μελέτη έρχεται να επιβεβαιώσει τους φόβους σας: ο διαρκώς αυξανόμενος χρόνος που αφιερώνουμε σε σάιτ όπως το twitter και το facebook είναι αντιστρόφως ανάλογος με τον χρόνο που ξοδεύουμε για πολλές καθημερινές δραστηριότητες και υποχρεώσεις.

Πρόσφατη έρευνα που εκπόνησε ο αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Τεχνολογικής Πολιτικής των ΗΠΑ Σκοτ Γουόλστεν, για λογαριασμό του Εθνικού Γραφείου Οικονομικής Ερευνας (NBER), επισήμανε το φαινόμενο του «παραγκωνισμού» (crowding-out) που προκαλεί το Διαδίκτυο, τον περιορισμό δηλαδή, των καθημερινών δραστηριοτήτων μας για χάρη του Ιντερνετ.

Η έρευνα διαπίστωσε ότι για κάθε ώρα «αναψυχής» που περνάμε μπροστά από την οθόνη του υπολογιστή ή του κινητού μας, αφαιρούμε 17 λεπτά από τις ψυχαγωγικές δραστηριότητές μας, 16 λεπτά από την εργασία μας και επτά λεπτά από τον ύπνο μας.

Τα στοιχεία αφορούν τους αμερικανούς χρήστες - ωστόσο η κατάσταση στη χώρα μας δεν διαφέρει πολύ (σύμφωνα με την τελευταία έρευνα της Focus-Bari, το 73% των Ελλήνων έχει πρόσβαση στο Διαδίκτυο και το 35% διαθέτει smartphone).

Αναζητώντας τον χαμένο ψηφιακό χρόνο

Σύμφωνα με την έρευνα, για κάθε 10 λεπτά που ξοδεύουμε για να ψυχαγωγηθούμε online (δηλαδή όχι για να δουλέψουμε ή να δούμε τα e-mail μας) αφαιρούμε σημαντικό χρόνο από άλλες δραστηριότητες. Ειδικότερα, ξοδεύουμε:

- 2,9 λεπτά λιγότερο για όλα τα άλλα είδη ψυχαγωγίας

- 2,7 λεπτά λιγότερο για εργασία (3,75 λεπτά για τους ανθρώπους έως 30 ετών)

- 1,2 λεπτά λιγότερο για προσωπική φροντίδα, συμπεριλαμβανομένου του ύπνου

- 1 λεπτό λιγότερο για ταξίδια και εκδρομές

- 42 δευτερόλεπτα λιγότερο για τις δραστηριότητες του νοικοκυριού

- 36 δευτερόλεπτα λιγότερο για εκπαιδευτικές δραστηριότητες

Αν εστιάσουμε μόνο στην κατηγορία της ψυχαγωγίας, ξοδεύουμε:

- 32,4 δευτερόλεπτα λιγότερο για κοινωνικοποίηση εκτός Ιντερνετ

- 24 δευτερόλεπτα λιγότερο για χαλάρωση και σκέψη

- 9,6 δευτερόλεπτα λιγότερο για πάρτι

- 6 δευτερόλεπτα λιγότερο για πολιτιστικές εκδηλώσεις

«Ενα λεπτό λιγότερο. Σιγά το πράγμα» θα σκεφτούν πολλοί. Ωστόσο, οι χρόνοι αυτοί αναλογούν μόνο σε 10 λεπτά χρήσης του Διαδικτύου. Σήμερα όμως (το ξέρετε καλά από το οικογενειακό και φιλικό σας περιβάλλον) οι άνθρωποι - ιδίως οι νέοι - ξοδεύουν κάθε ημέρα ώρες ολόκληρες σερφάροντας στο Διαδίκτυο, παίζοντας παιχνίδια και συνομιλώντας με φίλους online.

Ο μέσος χρήστης δαπανά περίπου 100 λεπτά την ημέρα online μόνο για διασκέδαση. Αυτό αντιστοιχεί σε 27 χαμένα λεπτά δουλειάς, 29 χαμένα λεπτά ελεύθερου χρόνου και 12 χαμένα λεπτά ύπνου ημερησίως.

Οι οικονομολόγοι το ονομάζουν «κόστος ευκαιρίας» (σ.σ. το κόστος που προκύπτει από τη θυσία ενός αγαθού για την παραγωγή κάποιου άλλου) του ελεύθερου χρόνου στο Διαδίκτυο και υποστηρίζουν ότι έχει μεγάλο αντίκτυπο παντού: από την οικονομία (όπου εκτιμάται ότι το «τεμπέλιασμα» στο Διαδίκτυο κοστίζει στις επιχειρήσεις 134 δισ. δολάρια ετησίως), μέχρι την εκπαίδευση (όπου, κατά την έρευνα, οι μαθητές λυκείου αφιερώνουν σχεδόν τρία λεπτά λιγότερο στα μαθήματά τους για κάθε 10 λεπτά που περνούν online).

Το μεγαλύτερο πρόβλημα το έχουν οι έφηβοι: «Στα άτομα ηλικίας 15-19 ετών κάθε λεπτό ψυχαγωγίας στο Ιντερνετ αφαιρεί 0,3 λεπτά ενασχόλησης με εκπαιδευτικές δραστηριότητες», αναφέρεται στην έρευνα.

Ωστόσο, άλλη έρευνα έχει καταδείξει ότι τα περιστασιακά διαλείμματα στο YouTube ή στο facebook ωφελούν την παραγωγικότητα, αντί να τη βλάπτουν. Συμπέρασμα; Το σερφάρισμα κάνει καλό - αλλά με μέτρο.

Εθισμός

Η υπερβολική ενασχόληση με το Διαδίκτυο εγκυμονεί κινδύνους: σύμφωνα με έρευνα του δικτύου EU NET ADB το 1,7% των εφήβων ηλικίας 15 και 16 ετών στην Ελλάδα είναι εθισμένο στο Ιντερνετ, ενώ το 11% παρουσιάζει συμπεριφορές που βρίσκονται στα όρια της εξάρτησης.

Γιάννης Ανδριτσόπουλος

ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΕΤΑΙ ΑΠΟ:  ΤΑ ΝΕΑ.gr/news/science-technology