Για το κρυολόγημα: Ψευδάργυρος!

Ξεχάστε τη βιταμίνη C! Μεγάλη μετα-ανάλυση μελετών εξέτασε την αποτελεσματικότητα, που έχουν διαφορετικά «γιατροσόφια» ενάντια στους ιούς, που προκαλούν κρυολόγημα.

Τώρα που ο χειμώνας φαίνεται να δείχνει τα δόντια του και οι ιώσεις βρίσκονται στο αποκορύφωμά τους, μάλλον η ακόλουθη είδηση θα σας φανεί ιδιαιτέρως χρήσιμη: ερευνητές του Πανεπιστημίου της Αλμπέρτα στον Καναδά ανακάλυψαν ότι ο ψευδάργυρος αποτελεί το καλύτερο συμπλήρωμα για την πρόληψη του κρυολογήματος, ενώ η «πολυδιαφημισμένη» βιταμίνη C είναι απλώς... πεταμένα λεφτά.

Γιατροσόφια χωρίς οφέλη

Τα ευρήματα αυτά που δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό έντυπο της Καναδικής Ιατρικής Εταιρείας προέκυψαν από μετα-ανάλυση 67 προηγούμενων μελετών οι οποίες εξέταζαν την αποτελεσματικότητα που έχουν διαφορετικά «γιατροσόφια» ενάντια στο κρυολόγημα. Οπως προέκυψε, παραδοσιακά «γιατρικά» όπως η εχινάκεια, το τζίνσενγκ, οι εντριβές με ειδικά προϊόντα που βοηθούν την αναπνοή, καθώς και τα αντιβηχικά σιρόπια, δεν φάνηκε να έχουν σαφή οφέλη, ενώ τα αντιβιοτικά έκαναν περισσότερο κακό παρά καλό.

Σύμφωνα με την ανάλυση των μελετών, μόνο η λήψη συμπληρωμάτων ψευδαργύρου δρούσε προληπτικά ενάντια στα κρυολογήματα. Φάρμακα όπως η ιβουπροφαΐνη και η παρακεταμόλη βρέθηκε να βοηθούν στη μείωση του πυρετού, ενώ η κατανάλωση μελιού ήταν ευεργετική στην ανακούφιση του πονόλαιμου.

Συχνό πλύσιμο χεριών εναντίον μετάδοσης
 
Το συχνό πλύσιμο των χεριών ήταν επίσης αποτελεσματικό ενάντια στην εξάπλωση των ιώσεων. «Για την πρόληψη του κοινού κρυολογήματος φαίνεται ότι τα μόνα που βοηθούν είναι το πλύσιμο των χεριών και πιθανώς η χρήση συμπληρωμάτων ψευδαργύρου» ανέφερε ο δρ Μάικλ Αλαν του Τμήματος Οικογενειακής Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Αλμπέρτα.

Τουλάχιστον δύο από τις δοκιμές έδειξαν ότι παιδιά που λάμβαναν 10 ως 15 mg ψευδαργύρου καθημερινά εμφάνιζαν χαμηλότερα ποσοστά κρυολογημάτων και είχαν λιγότερες απουσίες στο σχολείο εξαιτίας κρυολογήματος.
Παρότι οι μελέτες αυτές είχαν διεξαχθεί σε παιδιά, οι ερευνητές συμπεραίνουν ότι «δεν υπάρχει λόγος για τον οποίο ο ψευδάργυρος θα είναι αποτελεσματικός μόνο στα παιδιά και όχι και στους ενηλίκους».

Το κοινό κρυολόγημα πλήττει τους ενηλίκους σχεδόν 2-3 φορές τον χρόνο και τα παιδιά κάτω των δύο ετών περί τις έξι φορές ετησίως. Τα συμπτώματα - όπως ο πονόλαιμος, η καταρροή ή αντιθέτως η βουλωμένη μύτη, ο βήχας και η κακουχία - είναι συνήθως εντονότερα τις τρεις πρώτες ημέρες, ενώ μπορεί να διαρκέσουν ως και 10 ημέρες (κάποιες φορές ακόμη και επί τρεις εβδομάδες).

Δεν βοηθούν τα αντιβιοτικά
 
Μόνο ένα στα 20 κρυολογήματα προκαλείται από βακτήρια, ενώ η πλειονότητα οφείλεται σε κάποιον ιό ο οποίος δεν αντιμετωπίζεται με αντιβιοτικά.

Από τη δεκαετία του 1970 η βιταμίνη C θεωρήθηκε η καλύτερη προληπτική στρατηγική ενάντια στο κρυολόγημα εξαιτίας μελετών του νομπελίστα Λάινους Πόλινγκ που έδειχναν ότι η συγκεκριμένη βιταμίνη μπορεί να αποτελέσει «ασπίδα» ενάντια στις ιώσεις αλλά και να μετριάσει τα συμπτώματά τους. Η βιταμίνη C είναι αντιοξειδωτική και έτσι εξουδετερώνει τις αρνητικές επιδράσεις των ελευθέρων ριζών, ενώ ταυτόχρονα ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα.

«Αποκαθήλωση» της βιταμίνης C
 
Ωστόσο πρόσφατη ανασκόπηση της Cochrane Collaboration, ενός ανεξάρτητου οργανισμού που αναλύει στοιχεία ιατρικών μελετών, έδειξε ότι η τακτική κατανάλωση συμπληρωμάτων βιταμίνης C δεν έχει επίδραση στη συχνότητα εμφάνισης του κοινού κρυολογήματος, παρότι μπορεί να συντομεύσει τη διάρκεια της νόσου.
Σημειώνεται ότι η λήψη μεγάλων δόσεων βιταμίνης C μπορεί να οδηγήσει σε ναυτία, διάρροια και κράμπες στο στομάχι.

Η μετα-ανάλυση διέλυσε και άλλους παραδοσιακούς «μύθους» σχετικά με το κρυολόγημα. Οπως έδειξε, ο ρόλος του τζίνσενγκ στην πρόληψη του κοινού κρυολογήματος είναι αμφισβητήσιμος. «Παράλληλα οι μελέτες που έδειχναν ότι η άσκηση, το σκόρδο και η ομοιοπαθητική βοηθούν στην πρόληψη του κρυολογήματος δεν αποδείχθηκε ότι έχουν βάση, ενώ σε ό,τι αφορούσε τη βιταμίνη D και την εχινάκεια δεν φάνηκε να έχουν κανένα προληπτικό όφελος» σημείωσε ο δρ Αλαν.

Ούτε τα προϊόντα για εντριβές βοηθούν
 
Αλλά και σε ό,τι αφορά προϊόντα για εντριβές που περιέχουν καμφορά, μενθόλη και έλαιο ευκαλύπτου, ούτε αυτά αποδείχθηκε να ωφελούν, ενώ παράλληλα οδηγούσαν σε αύξηση του κινδύνου εμφάνισης εξανθήματος και αισθήματος καύσου.

Οι ερευνητές υπογράμμισαν επίσης ότι υπάρχουν ορισμένες ενδείξεις σχετικά με το ότι τα προβιοτικά βοηθούν στην πρόληψη του κρυολογήματος, παρότι δεν έχουν εξαχθεί σαφή στοιχεία σχετικά με το ποιοι ακριβώς συνδυασμοί μικροοργανισμών είναι οι πιο ωφέλιμοι.

Δημοσιεύτηκε στο helios plus στις 4 Φεβρουαρίου 2014

ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ : ΤΟ ΒΗΜΑ.gr/science