Γιατί, όμως, η Παρασκευή και 13 θεωρείται άτυχη μέρα; Πώς ξεκίνησε αυτό και για ποιόν λόγο;
Η προέλευση δεν είναι ιδιαίτερα σαφής, αλλά ξέρουμε ότι και η Παρασκευή και ο αριθμός 13 ξεχωριστά θεωρούνται άτυχα. Γύρω στα τέλη του 19ου αιώνα εμφανίστηκαν οι πρώτες “τεκμηριωμένες” περιπτώσεις, που επιβεβαίωναν ότι ο συνδυασμός των δύο σχημάτιζε την πιο άτυχη ημέρα. Ας τα πάρουμε, όμως, πρώτα χωριστά.
Η Παρασκευή δεν είναι ιδιαίτερα τυχερή
Η αρχή για να θεωρηθεί η Παρασκευή άτυχη μέρα πηγάζει από τον Χριστιανισμό. Σύμφωνα με την παράδοση, Παρασκευή ήταν όταν η Εύα έδωσε στον Αδάμ το μήλο που αποτέλεσε την αιτία να διωχθούν από τον κήπο της Εδέμ. Βέβαια, τότε δεν πρέπει να υπήρχε ακόμα η έννοια της Παρασκευής, όπως την ξέρουμε σήμερα.
Επίσης, σύμφωνα πάλι με την παράδοση, και οι δύο, ο Αδάμ και η Εύα, πιστεύεται ότι πέθαναν Παρασκευή. Την έκτη μέρα υποτίθεται ότι καταστράφηκε ο Ναός του Σολομώντα, ενώ πέθανε και ο Χριστός, ημέρα που μέχρι σήμερα υπάρχει ως Μεγάλη Παρασκευή.
Υπάρχουν, βέβαια, και εκείνοι που πιστεύουν ότι η ατυχία της Παρασκευής δεν προέρχεται από τον Χριστιανισμό. Σύμφωνα με αυτούς, το όνομα “Friday” (Παρασκευή) επιλέχθηκε προς τιμήν μίας πολυτάλαντης σκανδιναβικής θεάς, της Frigg ή αλλιώς Freyja. Υπήρξε θεά της αγάπης, της ομορφιάς, της σοφίας, αλλά και του πολέμου, του θανάτου και της μαγείας.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι Τεύτονες, μία αρχαία γερμανική φυλή, που πίστευαν ότι η μέρα αυτή είναι ιδιαίτερα άτυχη, ειδικά για τους γάμους, λόγω της συγκεκριμένης θεάς. Αργότερα, η χριστιανική εκκλησία προσπάθησε να δαιμονοποιήσει την Frigg, έτσι ώστε να μην αποτελεί παράγοντα ατυχίας.
Παρά τις παραπάνω θεωρίες, μέχρι τα μέσα του 17ου αιώνα δεν φαίνεται να υπάρχουν τεκμηριωμένες περιπτώσεις, ώστε να καθιερωθεί η Παρασκευή ως άτυχη μέρα. Μέσα στους επόμενους δύο αιώνες, παρ' όλα αυτά εξαπλώθηκε περισσότερο αυτή η αντίληψη και καθιερώθηκε. Από τον 19ο αιώνα υπάρχει σε σχεδόν όλους τους πολιτισμούς.
Η αρχή για να θεωρηθεί η Παρασκευή άτυχη μέρα πηγάζει από τον Χριστιανισμό. Σύμφωνα με την παράδοση, Παρασκευή ήταν όταν η Εύα έδωσε στον Αδάμ το μήλο που αποτέλεσε την αιτία να διωχθούν από τον κήπο της Εδέμ. Βέβαια, τότε δεν πρέπει να υπήρχε ακόμα η έννοια της Παρασκευής, όπως την ξέρουμε σήμερα.
Επίσης, σύμφωνα πάλι με την παράδοση, και οι δύο, ο Αδάμ και η Εύα, πιστεύεται ότι πέθαναν Παρασκευή. Την έκτη μέρα υποτίθεται ότι καταστράφηκε ο Ναός του Σολομώντα, ενώ πέθανε και ο Χριστός, ημέρα που μέχρι σήμερα υπάρχει ως Μεγάλη Παρασκευή.
Υπάρχουν, βέβαια, και εκείνοι που πιστεύουν ότι η ατυχία της Παρασκευής δεν προέρχεται από τον Χριστιανισμό. Σύμφωνα με αυτούς, το όνομα “Friday” (Παρασκευή) επιλέχθηκε προς τιμήν μίας πολυτάλαντης σκανδιναβικής θεάς, της Frigg ή αλλιώς Freyja. Υπήρξε θεά της αγάπης, της ομορφιάς, της σοφίας, αλλά και του πολέμου, του θανάτου και της μαγείας.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι Τεύτονες, μία αρχαία γερμανική φυλή, που πίστευαν ότι η μέρα αυτή είναι ιδιαίτερα άτυχη, ειδικά για τους γάμους, λόγω της συγκεκριμένης θεάς. Αργότερα, η χριστιανική εκκλησία προσπάθησε να δαιμονοποιήσει την Frigg, έτσι ώστε να μην αποτελεί παράγοντα ατυχίας.
Παρά τις παραπάνω θεωρίες, μέχρι τα μέσα του 17ου αιώνα δεν φαίνεται να υπάρχουν τεκμηριωμένες περιπτώσεις, ώστε να καθιερωθεί η Παρασκευή ως άτυχη μέρα. Μέσα στους επόμενους δύο αιώνες, παρ' όλα αυτά εξαπλώθηκε περισσότερο αυτή η αντίληψη και καθιερώθηκε. Από τον 19ο αιώνα υπάρχει σε σχεδόν όλους τους πολιτισμούς.
Και το 13 γρουσούζικο;
Όπως για την Παρασκευή, έτσι και για τον αριθμό 13 υπάρχουν πολλές θεωρίες προέλευσης. Η πιο δημοφιλής αφορά για ακόμα μία φορά τον Χριστιανισμό. Θεωρείτο εξαιρετικά κακή τύχη να κάθονται σε ένα τραπέζι για δείπνο 13 άνθρωποι, γεγονός που οφείλεται στον Ιούδα τον Ισκαριώτη, το 13ο άτομο δηλαδή που βρισκόταν στο Μυστικό Δείπνο. Ωστόσο, οι Ινδουιστές πίστευαν ότι ήταν γενικά κακή τύχη να συγκεντρώνονταν 13 άτομα για οποιονδήποτε σκοπό, την ίδια στιγμή.
Μακρυά, στην Βόρεια Ευρώπη, οι Βίκινγκς της αρχαιότητας είχαν μία παρόμοια ιστορία. Σύμφωνα με έναν παλιό μύθο των Νορβηγών, 12 θεοί διασκέδαζαν σε μία αίθουσα δεξιώσεων στο Valhalla, όταν ο Loki, ο θεός της αναστάτωσης, εμφανίστηκε απρόσκλητος στο πάρτι. Τότε ο αριθμός των θεών έφτασε στο επίφοβο 13! Ο Loki ενθάρρυνε συνέχεια τον Hod, τον τυφλό θεό του χειμώνα και του σκοταδιού, να δολοφονήσει τον Balder the Good με ένα κλαδί από γκι. Έτσι, το Valhalla βυθίστηκε στο πένθος, επιβεβαιώνοντας για ακόμα μία φορά τον μύθο που θέλει άσχημα πράγματα να συμβαίνουν, όταν βρεθούν 13 άτομα στο ίδιο μέρος.
Υπήρχαν, όμως, και οι πολιτισμοί που έβλεπαν θετικά τον αριθμό 13. Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι, για παράδειγμα, πίστευαν ότι η ζωή είναι ένα πνευματικό ταξίδι που εξελισσόταν σε 13 στάδια. Τα 12 από αυτά πραγματοποιούνταν κατά τη διάρκεια της ζωής, ενώ το 13ο αποτελούσε μία χαρούμενη μετάβαση σε μία αιώνια μετά θάνατον ζωή. Έτσι, ο αριθμός 13 συμβόλιζε στην Αίγυπτο τον θάνατο, όχι με την έννοια της φθοράς και του φόβου, αλλά με τη μορφή της αιώνιας ζωής.
Πότε, όμως, ο συνδυασμός των δύο ξεκίνησε να τρομοκρατεί τις μάζες;
Μπορεί να έχετε κάπου διαβάσει ότι οι Ναΐτες ιππότες συνελήφθησαν την Παρασκευή και 13 Οκτωβρίου του 1307. Ένα γεγονός που αποτελεί σύγχρονη αντίληψη, αλλά δεν έχει κάποια τεκμηριωμένη ιστορική βάση.
Αντίστοιχη είναι και η ιστορία του βασιλιά Χάρολντ Β'. Τελευταία μέρα της βασιλείας του ήταν η Παρασκευή 13 Οκτώβρη του 1066. Ο Γουλιέλμος της Νορμανδίας του είχε δώσει την επιλογή να παρατήσει το στέμμα του, αλλά εκείνος αρνήθηκε. Την επόμενη μέρα, του το πήρε με τη βία στη μάχη του Χάστινγκς, ενώ ο Χάρολντ έχασε τη ζωή του. Και πάλι αποτελεί μία σύγχρονη εξήγηση από που προέκυψε η Παρασκευή και 13 σαν άτυχη μέρα.
Υπήρχαν, βέβαια και εκείνοι που ήθελαν να αποδείξουν ότι τέτοιου τύπου δεισιδαιμονίες ήταν αβάσιμες, όπως ο William Fowler. Για να δείξει ότι η ατυχία δεν υπάρχει στην πραγματικότητα, αλλά είναι σκεύασμα των ανθρώπων, αποφάσισε να δημιουργήσει μία ομάδα, γνωστή ως “The Thirteen Club”. Τα μέλη της χωρίστηκαν σε μικρότερες ομάδες των 13, με σκοπό να απολαύσουν το πιο άτυχο δέιπνο για να δουν τι θα συμβεί. Η αρχή έγινε μία “άτυχη” μέρα, την Παρασκευή 13 Ιανουαρίου του 1881.
Για να ενισχύσει το πείραμά του και την ατυχία, τα μέλη έπρεπε πρώτα να περάσουν κάτω από μία σκάλα, ενώ το τραπέζι θα λάμβανε χώρα στο δωμάτιο με τον αριθμό 13 του κτηρίου. Η πρώτη ομάδα απήλαυσε το φαγητό και φυσικά τίποτα κακό δεν συνέβη.
Παρά τις προσπάθειες, ο αριθμός 13 συνεχίζει να θεωρείται άτυχος, ενώ ο συνδυασμός του με την Παρασκευή έως και θανατηφόρος. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε το γεγονός, ότι πολλές πόλεις δεν έχουν τα 13th Street ή 13th Avenue σαν ονόματα δρόμων, πολλοί μηχανικοί αποφεύγουν να χτίσουν 13ο όροφο σε πολυκατοικίες, νοσοκομεία δεν έχουν δωμάτιο με τον αριθμό 13 ή πολλά αεροδρόμια δεν έχουν πύλη 13.
Σύμφωνα με τους ψυχολόγους, η παράδοση υπάρχει γιατί αν κάτι κακό συμβεί την ημέρα εκείνη, οι άνθρωποι έχουν την τάση να το μεγαλοποιούν και τελικά να ενισχύεται η άποψη που υπάρχει. Κανένας δεν δέχεται ότι όσα συμβαίνουν την συγκεκριμένη μέρα αποτελούν μία απλή σύμπτωση, μία λογική σειρά των πραγμάτων ή τυχαία γεγονότα, αλλά αποδίδουν το φταίξιμο στην ημέρα και την ατυχία που υποτίθεται ότι κουβαλάει.
Το παραπάνω, ίσως, αιτιολογεί το γιατί την ημέρα εκείνη γίνονται λιγότερα ατυχήματα και λιγότεροι άνθρωποι πεθαίνουν. Και αυτό έχει αποδειχθεί με έρευνες, σύμφωνα με τις οποίες, κάθε Παρασκευή και 13 λιγότεροι άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους, γίνονται λιγότερα ατυχήματα, λιγότερες ληστείες και πυρκαγιές. Οι περισσότεροι μάλλον φοβούνται τι μπορεί να πάθουν και αποφεύγουν τόσο να κυκλοφορούν όσο και να κάνουν ριψοκίνδυνες ενέργειες.
Τώρα εσείς δεν ξέρω τι πιστεύετε, αλλά καλού κακού μην προσπαθήσετε σήμερα να κλείσετε κάποια σημαντική συμφωνία, ή να ξεκινήσετε ένα μακρινό ταξίδι...
ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΟ: PATHFINDER.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου